Lực là gì? – Chắc hẳn đây là câu hỏi mà nhiều bạn học sinh quan tâm nhất. Là một trong những kiến thức vô cùng quan trọng của môn học vật lý. Sau đây, thichchiase sẽ cung cấp đến bạn tất tần tật thông tin liên quan đến “lực là gì?”. Theo dõi ngay bài viết dưới đây để hiểu và chủ động hơn nhé.
Định nghĩa lực là gì?
Lực được định nghĩa là một tác động có khả năng thay đổi trạng thái chuyển động hoặc hình dạng của một vật thể. Lực có ảnh hưởng đến vật thể bằng cách tạo ra gia tốc (thay đổi vận tốc) hoặc làm biến đổi hình dạng của nó. Lực có ký hiệu là F. Và lực được đo bằng đơn vị là “newton” (được ký hiệu là N).
Lực có thể làm thay đổi trạng thái chuyển động của vật thể. Ví dụ như: đẩy, kéo, tăng tốc, giảm tốc. Hoặc làm biến đổi hình dạng của nó. Ví dụ như: lực căng, lực nén, lực xoay. Đối với mỗi tình huống cụ thể, có thể có nhiều loại lực tác động, nhưng chúng đều thể hiện sự tương tác giữa các vật thể trong hệ thống.
Ví dụ: Bạn A đẩy bàn vào góc tường => Hành động của bạn A được gọi là lực.
Đặc điểm của lực là gì?
Lực là một đại lượng đo lường sự tác động của một vật này lên một vật khác trong lĩnh vực vật lý. Vậy, lực có những đặc điểm gì? Sau đây, thichchiase sẽ cung cấp đến bạn những đặc điểm nổi bật của lực như sau:
- Lực có hướng xác định, được xác định bởi đường thẳng mà nó hướng đi. Nếu là lực kéo, đường thẳng sẽ từ vật thể tới nguồn lực và ngược lại.
- Độ lớn của lực được đo bằng một đơn vị cụ thể, thường là newton (N).
- Lực có thể xuất phát từ nhiều nguồn gốc khác nhau. Chẳng hạn như lực trọng trường từ trái đất, lực đàn hồi từ đối tượng có khả năng uốn cong. Hoặc có thể là lực do sự tương tác giữa các vật thể.
- Lực gây ra tăng tốc cho vật thể, thay đổi tốc độ hoặc hướng chuyển động của nó.
- Nhiều lực tác động lên một vật thể, chúng có thể kết hợp thành một lực tương đương. Và được gọi là tổng lực.
- Lực thường được biểu diễn trên đồ thị với đại lượng độ lớn trên trục tung và hướng trên trục hoành.
Tác dụng của lực là gì?
Ta có thể hiểu lực có những tác dụng sau đây:
Tạo ra chuyển động
- Lực có khả năng tạo ra hoặc thay đổi chuyển động của vật thể. Nếu một lực tác động lên một vật thể. Nó có thể làm tăng tốc vật thể hoặc thay đổi tốc độ và hướng của nó.
Làm cân bằng mọi vật
- Lực có thể được sử dụng để giữ chỗ vật thể, ngăn chúng rơi hay di chuyển. Điều này thường được thấy trong trường hợp lực trọng trường giữ chỗ các vật thể trên bề mặt trái đất.
Làm thay đổi hình dạng của vật thể
- Lực có thể làm thay đổi hình dạng của vật thể bằng hành động đẩy hoặc kéo. Ví dụ, lực đẩy có thể làm căng và co rút những vật liệu có khả năng đàn hồi.
Tạo ra điện năng và nhiệt
- Lực cũng có thể tạo ra điện năng thông qua các hiện tượng như lực điện động và lực từ trường.
- Lực làm công việc trên một vật thể có thể tạo ra nhiệt. Điều này thường được thấy trong các quá trình ma sát khi chuyển động. Nơi năng lượng hóa học có thể được chuyển đổi thành nhiệt.
Làm biến đổi năng lượng
- Lực có thể tham gia vào các quá trình chuyển đổi năng lượng. Từ năng lượng cơ cấu đến năng lượng điện hay năng lượng nhiệt.
Phân loại các loại lực trong Vật Lý
Lực cân bằng
Khái niệm
“Lực cân bằng là 2 lực tác động lên một vật, cùng độ lớn, cùng đường thẳng nhưng khác phương hướng. Hai lực cân bằng cùng gây tác động lên một vật sẽ không ra gia tốc”.
Công thức tính của lực cân bằng
- Trường hợp 1. Công thức là: F=F1+F2. Với công thức này sẽ chỉ áp dụng khi 2 lực có cùng phương và cùng chiều.
- Trường hợp 2. Công thức là: F=|F1+F2|. Với công thức này áp dụng khi 2 lực ngược chiều nhưng cùng phương với nhau.
Lực hấp dẫn
Khái niệm
“Lực hấp dẫn là một loại lực tác động giữa các vật thể có khối lượng. Loại lực này được mô tả bằng định luật hấp dẫn của Newton. Định luật này được đặt ra bởi nhà vật lý người Anh Sir Isaac Newton vào thế kỷ 17. Và đã trở thành một trong những nguyên tắc cơ bản của vật lý cổ điển”.
Công thức tính của lực hấp dẫn
F= G x (m₁ x m₂)/r²
Trong đó:
- F là lực hấp dẫn giữa hai vật thể (đo lường bằng Newton).
- G là hằng số hấp dẫn tự do.
- M₁ và M₂ là khối lượng của hai vật thể (đo lường bằng kilogram).
- R là khoảng cách giữa hai vật thể (đo lường bằng mét).
Lực đàn hồi
Khái niệm
“Là một loại lực tác động lên một vật khi nó bị nén, co lại hoặc biến dạng. Sau đó được trả lại hình dạng ban đầu khi lực đóng đầu được loại bỏ. Lực đàn hồi là một dạng lực phục hồi, nơi năng lượng được lưu trữ trong vật. Và khi nó bị biến đổi và sau đó được trả lại khi vật trở lại hình dạng ban đầu”.
Công thức tính của lực đàn hồi
F = k x |∆I| = k x |I-Iₒ|
Trong đó:
- k: hệ số đàn hồi hay độ cứng của lò xo
- F: độ lớn của lực đàn hồi (N)
- Δl=l – lo: độ biến dạng của lò xo (m)
- l: Chiều dài của lò xo sau khi biến dạng nén hoặc dãn (m)
Lực ma sát
Khái niệm
“Là một loại lực tác động giữa hai bề mặt tiếp xúc và đối mặt với sự chuyển động tương đối giữa chúng. Lực ma sát làm giảm tốc độ của một vật chuyển động trên một bề mặt khác hoặc làm ngăn chặn sự chuyển động của vật đó”.
Công thức tính lực ma sát
F= μ.N
Trong đó:
- F: độ lớn của lực ma sát (N)
- µ: là hệ số ma sát
- N: áp lực (N)
Tổng Kết
Cảm ơn bạn vì đã dành thời gian theo dõi bài viết của chúng tôi. Trên đây là bài viết liên quan đến chủ đề “lực là gì?”. Hy vọng những thông tin ở trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về lực và cách phân loại lực. Hẹn gặp lại bạn trong những bài viết tiếp theo tại trang web thichchiase.net.
