Trong dòng chảy lịch sử hào hùng của Việt Nam có những cột mốc thời gian trở thành biểu tượng thiêng liêng gắn liền với những cột mốc thời gian trở thành biểu tượng thiêng liêng gắn liền với sự kiện trọng đại. Một trong những ngày như thế chính là ngày 19 tháng 8 năm 1945. Vậy ngày 19 tháng 8 năm 1945 là ngày gì? Ý nghĩa lịch sử ngày này thế nào? Theo dõi nội dung được Thichchiase cung cấp để biết thêm thông tin chi tiết.
Ngày 19 tháng 8 năm 1945 là ngày gì?
Ngày 19/8 hằng năm là Ngày Cách mạng Tháng Tám thành công tại Hà Nội (19/8/1945). Một sự kiện mở đầu cho thắng lợi trên toàn quốc của nhân dân Việt Nam trong cuộc khởi nghĩa lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp và phát xít Nhật. Lập nên nhà nước dân chủ đầu tiên ở Đông Nam Á. Cùng với đó, ngày 19/8 cũng là Ngày Truyền thống của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam (1945 – nay).

Bối cảnh lịch sử trước ngày 19 tháng 8 năm 1945
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, với đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa ngày 19 tháng 8 ở Hà Nội. Không phải là ngẫu nhiên mà là kết quả của một quá trình chuẩn bị lâu dài. Kiên trì và đón thời cơ cực kỳ nhạy bén của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ách thống trị tàn bạo của thực dân Pháp và phát xít Nhật
- Thực dân Pháp: Gần một thế kỷ đô hộ, thực dân Pháp đã biến Việt Nam thành một thuộc địa nửa phong kiến, bóc lột đến tận xương tủy nhân dân. Kìm hãm sự phát triển của đất nước về mọi mặt.
- Phát xít Nhật: Từ tháng 9 năm 1940, phát xít Nhật nhảy vào Đông Dương. Cấu kết với thực dân Pháp để bóc lột nhân dân ta. Chúng thực hiện chính sách “cướp lúa, phá kho thóc”. Đẩy hàng triệu đồng bào ta vào nạn đói khủng khiếp năm 1945. Hai gọng kìm Pháp – Nhật đã khiến đời sống nhân dân điêu đứng, oán hận chồng chất.
Sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng cộng sản Việt Nam
- Xây dựng lực lượng chính trị và vũ trang: Từ khi ra đời, Đảng đã chú trọng xây dựng và phát triển các tổ chức quần chúng (Mặt trận Việt Minh ra đời năm 1941) và các đội du kích vũ trang (Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân thành lập cuối năm 1944).
- Chớp thời cơ: Đảng và Bác Hồ luôn theo dõi sát sao tình hình quốc tế và trong nước. Đặc biệt, việc Nhật đảo chính Pháp (9/3/1945) đã tạo ra một “thời cơ ngàn năm có một”. Nhật độc chiếm Đông Dương nhưng lại suy yếu nhanh chóng do chiến tranh thế giới thứ hai sắp kết thúc.

Thời cơ ngàn năm có một
- Đêm 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp: Thể hiện sự thất bại của Pháp và sự suy yếu của Nhật. Đảng ta nhận định “thời cơ đã đến”, phát động cao trào kháng Nhật cứu nước.
- Tháng 8/1945, Nhật đầu hàng Đồng minh: Ngày 15/8/1945, Nhật hoàng tuyên bố đầu hàng phe Đồng minh vô điều kiện sau khi Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki. Tin tức này lan truyền nhanh chóng, tạo ra khoảng trống quyền lực lớn ở Đông Dương. Quân Nhật hoang mang, quân Đồng minh chưa kịp đổ bộ.
- Chủ trương tổng khởi nghĩa: Từ ngày 13 đến 15/8/1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dương tại Tân Trào (Tuyên Quang) đã quyết định phát động Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Ngay lập tức, Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc ra quân lệnh số 1, kêu gọi toàn dân nổi dậy.
- Quốc dân Đại hội Tân Trào (16-17/8/1945): Thông qua “Mười chính sách lớn của Việt Minh”. Bầu ra Ủy ban Dân tộc Giải phóng Việt Nam (Chính phủ lâm thời) do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Đây là “mệnh lệnh chiến đấu” cuối cùng thúc giục toàn dân tộc đứng lên.
Diễn biến ngày 19 tháng 8 năm 1945
Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền tại Hà Nội:
- Sáng ngày 19/8/1945, hàng vạn quần chúng từ khắp nơi kéo về quảng trường Nhà hát Lớn Hà Nội.
- Cuộc biểu tình đã nhanh chóng chuyển thành khởi nghĩa giành chính quyền.
- Nhân dân Hà Nội, dưới sự lãnh đạo của Việt Minh, đã chiếm các cơ quan đầu não của chính quyền bù nhìn như Phủ Khâm sai, Sở Cảnh sát, Trại bảo an binh,…
- Chính quyền về tay nhân dân chỉ sau vài giờ đồng hồ. Chiến thắng tại Hà Nội đã mở đường cho khởi nghĩa giành chính quyền ở các tỉnh thành khác: Huế (23/8), Sài Gòn (25/8), và gần như toàn quốc trong vài ngày sau đó.
Ý nghĩa ngày 19/8
Đỉnh cao cho phong trào cách mạng
- Ngày 19/8 đánh dấu đỉnh cao của phong trào đấu tranh yêu nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
- Đây không chỉ là một cuộc khởi nghĩa thông thường mà là thành quả của cả một quá trình chuẩn bị lâu dài, kiên trì và gian khổ của toàn dân tộc.
Khai sinh một kỷ nguyên mới
- Cách mạng Tháng Tám thành công, với điểm mở đầu là ngày 19/8 tại Hà Nội, đã dẫn đến sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 2/9/1945 – nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á, do chính nhân dân làm chủ.

Biểu tượng sức mạng đại đoàn kết dân tộc
- Sự kiện 19/8 thể hiện sức mạnh phi thường của khối đại đoàn kết dân tộc. Dù không có nhiều vũ khí hiện đại. Nhưng nhờ lòng yêu nước, tinh thần quyết tử và sự lãnh đạo tài tình của Đảng, toàn dân đã làm nên điều tưởng chừng không thể.
Cổ vũ phong trào Giải phóng Dân tộc trên thế giới
- Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và ngày 19/8/1945 ở Hà Nội là một trong những cuộc cách mạng giải phóng dân tộc thành công sớm nhất ở các nước thuộc địa sau
- Chiến tranh thế giới thứ hai. Sự kiện này đã cổ vũ mạnh mẽ các dân tộc bị áp bức đứng lên đấu tranh giành độc lập. Mở ra kỷ nguyên sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn cầu.
Bài học rút ra từ ngày 19 tháng 8
Không gì mạnh hơn sức mạnh của nhân dân
Cách mạng Tháng Tám cho thấy rằng khi nhân dân đoàn kết, có tổ chức, có mục tiêu. Đồng thời đây là sự dẫn dắt đúng đắn thì có thể thay đổi cả vận mệnh dân tộc.
Nắm bắt thời cơ là yếu tố quyết định
Thành công của ngày 19/8 cũng là bài học lớn về nghệ thuật nắm bắt thời cơ. Biết chọn đúng thời điểm để hành động, điều mà không phải cuộc cách mạng nào trên thế giới cũng làm được.
Tổng kết
Ngày 19/8 không chỉ đơn thuần là một ngày lịch sử. Mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, của sức mạnh nhân dân và khát vọng độc lập, tự do. Đây là ngày nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng đã đứng lên giành lấy vận mệnh từ tay ngoại bang. Ngày này vẫn luôn nhắc nhở về trách nhiệm gìn giữ nên độc lập phát huy giá trị quý báu.
Thông tin về ngày 19 tháng 8 năm 1945 là ngày gì được Thichchiase tổng hợp và chia sẻ đến bạn. Hi vọng qua nội dung bài viết sẽ giúp ích đến bạn.